IMPORT VAN ITALIAANSE PRODUCTEN BLIJFT GROEIEN

 

De invoer van Italiaanse producten in Nederland heeft de afgelopen jaren een continue stijgende lijn laten zien. Wordt die trend ook in 2008 doorgezet? Italië in Bedrijf vroeg een aantal vooraanstaande importeurs van Italiaanse voedingsmiddelen en automobielen in Nederland naar hun verwachtingen. 

<Kader: Sterke economische banden tussen Nederland en Italië>

De economische banden tussen Nederland en Italië zijn in alle opzichten goed. Dat geldt zowel voor de handelsrelaties als voor de investeringsstromen. Nederland is een belangrijke bestemming voor veel Italiaanse producten. Ons land is de op vijf na grootste afzetmarkt van de wereld voor Italië. Andersom scoort ons land nog beter:na Duitsland en Frankrijk importeert Italië de meeste producten uit Nederland.  

Handel Nederland – Italië (X € 1000.000)

	Invoer	Uitvoer
2003	5876,0	14153,9
2004	5964,2	15630,9
2005	6591,8	16087,5
2006	7083,7	15937,4

Bron: italie.nlambassade.org 

Nederlandse invoer uit Italië (X € 1000.000)

Omschrijving	2003	2004	2005	2006
Voeding en levende dieren	387,0	378,9	423,5	426,8
Grondstoffen niet eetbaar, excl.	130,0	143,3	139,9	182,7
Minerale brandstoffen,	46,2	122,4	196,7	213,6
Chemische producten	828,9	899,8	1138,7	1149,7
Fabrikaten,gerangschikt naar	1195,1	1235,2	1336,2	1531,4
Machines en vervoermaterieel	1855,9	1801,0	1845,4	2060,4
Diverse gefabriceerde goederen	1310,3	1242,6	1360,5	1343,2
TOTAAL	5876,0	5964,2	6591,8	7083,7

Bron: italie.nlambassade.org

 PORTIESYSTEMEN EN KOFFIERECEPTEN

Gemiddeld drinkt de Nederlander ruim drie kopjes koffie per dag. Een steeds groter deel daarvan bestaat uit espresso, cappuccino of een van de vele andere Italiaanse koffiespecialiteiten. Zet die positieve ontwikkeling zich in 2008 voort? Vertegenwoordigers van Illycaffè, Jolly Caffè en LavAzza kijken vooruit.  

Het marktaandeel espressokoffie ten opzichte van filterkoffie is de laatste jaren gestaag toegenomen. Daar profiteren de Italiaanse koffiebranders van. Zoals altijd loopt de horeca voorop in de ontwikkeling. De kwaliteit van de koffie in een café of restaurant wordt steeds belangrijker. Sommige zaken werken zelfs al met verschillende molens en brandingen. In het LavAzza International Training Centre in Veenendaal worden professionele trainingen gegeven aan horecapersoneel. “Alle belangrijke aspecten van het maken van espresso en koffiespecialiteiten komen tijdens zo’n training aan bod”, vertelt marketingmanager Elvira Stam van LavAzzo, “de melange, de maling, de machine en de hand van de meester”.  De consument waardeert de goede smaak. Die wil hij aan de keukentafel ook. Zo verplaatst de trend zich langzaam naar het thuiskanaal. Voor de kantorenmarkt geldt hetzelfde. Duco van den Bergh, marketingmanager van Illycaffé: “Een plastic bekertje met vieze filterkoffie kan echt niet meer”.  

Niet alleen de verkoop van de espressokoffie zelf, maar ook die van de bijbehorende apparaten doet het goed. Volgens Duco Keulen, directeur van DR Trading (exclusieve importeur van Jolly Caffè), neemt Nederland wereldwijd een voortrekkersrol in als het gaat om de afzet van elektrische, huishoudelijke apparaten. Dat geldt ook voor espressomachines. Bovendien is de Nederlander bereid er steeds meer geld aan uit geven, gemiddeld tussen de € 400 en de € 2000. Ook in 2008 zullen er weer tal van machines op de markt verschijnen. Keulen: “De nieuwe apparaten zijn nóg meer gericht op gemak. Het gebruik ervan is zo simpel dat het eigenlijk niet meer fout kan gaan. Handig voor de klant, maar ook voor ons. Op die manier houden we de kwaliteit van het eindresultaat namelijk zo constant mogelijk. En dat maakt dat klanten je merk trouw blijven.” 

Het aanbod van espressomachines is groot, niet in de laatste plaats omdat zogenaamde portiesystemen steeds populairder worden. De pads of cups met koffie zijn afzonderlijk verpakt en behouden zo hun optimale kwaliteit. Dat betekent wel dat ze maar voor één systeem geschikt zijn. Kies je voor een bepaald merk koffie, dan zit je daar aan vast. Geen probleem, aldus Van den Bergh van Illy. “Mensen identificeren zich vaak met het merk koffie dat ze drinken. Dan is het logisch dat je ook de toebehoren aanschaft. Het gaat om de machine, maar bijvoorbeeld ook om kopjes en lepeltjes.” 

Een echte trend van 2007 die zich in 2008 lijkt te gaan voortzetten is die van de koffierecepten: warme en koude koffievarianten met bijzondere ingrediënten en smaakjes. Voorbeelden zijn café borgia (met chocolade, honing en room), café d’armour (met kaneel en Cointreau) en Vanilla Cooler (met roomijs, yoghurt en chocoladevlokken). Een merk als LavAzza speelt daar volgens Stam op in door met eigen (seizoensgebonden) recepten voor de horeca te komen. Overigens is niet iedereen is zo enthousiast over deze ontwikkeling. Zo verwacht Keulen van Jolly Caffè dat de recepten gauw weer gaan vervelen. Hij ziet geen reden om er aan mee te doen.  

Met alle belangstelling voor ‘eerlijke handel’ zou je verwachten dat daar in 2008 veel aandacht aan besteed wordt. Verrassend genoeg blijkt dat door het inkoopsysteem nauwelijks nodig. De merken die kwalitatief goede koffie verkopen, halen hun bonen niet op de vrije wereldmarkt. Zij werken met vaste producenten die ze een eerlijke prijs betalen. Alleen op die manier kun je een hoogwaardig product garanderen. Eerlijke handel is voor deze merken als het ware ‘vanzelfsprekend’. Desondanks is Van den Bergh erg blij dat Illycaffè het Fair Food certificaat heeft weten te bemachtigen.  

Is het door al die espressoapparaten in Nederland nu ook beter gesteld met de kennis over het product en de bereiding? Helaas niet, aldus de verkopers. De kleine groep ‘connaisseurs’ groeit weliswaar, maar er wordt ook nog veel aangerommeld. De grootste fout is koffie te lang laten doorlopen. Dat mag bij een espresso nooit langer dan 25 seconden. Er ligt nog een schone taak in Nederland voor de Italiaanse branders.  

 <Kader 1> Consumptie van gebrande koffie in Nederland

	Totale verkoop van gebrande koffie (x 1000 kilo)	Koffieconsumptie per persoon (kopjes per dag)
1985	114.704	3.6
1990	124.974	3.8
1995	121.527	3.6
2000	116.405	3.4
2005	113.335	3.2

Bron: Koffie Barometer 2006 

<Kader 2> Koffierecept voor Café Borgia>

100 g pure chocolade
suiker of honing
4 el room
1/2 liter koffieBreek de reep chocolade in stukjes en smelt deze in een pannetje of magnetron. Roer er wat suiker, honing of zoetstof door en 4 el room. Schenk er al roerende scheutje voor scheutje de koffie bij. Goed romig kloppen. In vier koppen schenken. Eventueel nog wat opgeklopte slagroom erop doen en wat kaneel- of cacaopoeder als garnering.

 “DIEPGEVROREN PASTA EN ROSÉ PROSECCO ZETTEN DE TOON VOOR 2008” 

Theo Zijlstra, commercieel directeur van importeur Mediterra, houdt zich al 23 jaar bezig met de verkoop van Italiaanse voedingsmiddelen in Nederland. In al die tijd heeft hij de markt alleen maar zien groeien. “En het einde is nog lang niet in zicht.” 

Sinds 1998 importeert Mediterra Italiaanse levensmiddelen, wijnen en pizzadozen naar Nederland. Het bedrijf bediende al een substantieel deel van de groothandel- en retailmarkt, maar met de toenemende aandacht voor Italië viel er meer uit te halen, dacht men. Daarom werd begin 2006 Theo Zijlstra aangetrokken. Zijlstra, die naar eigen zeggen al meer dan twintig jaar geleden zijn hart aan Italië verloor, besloot het in overleg met zijn collega’s over een andere boeg te gooien. Hij breidde het assortiment flink uit met delicatessen en betaalbare, goede wijnen en begon de klanten proactief over hun producten te adviseren. Op die manier wist het bedrijf in 2006 en 2007 een forse groei te realiseren.  

De strategie die Zijlstra koos sloot perfect aan op de bredere ontwikkelingen in de Italiaanse foodmarkt. Italië is al jaren een van de populairste vakantielanden onder Nederlanders. Bovendien is er sprake van massale media aandacht voor alles wat met het land te maken heeft. Het resultaat: toegenomen kennis over en een grotere behoefte aan (kwalitatief goede) Italiaanse producten bij de consument. Het lijkt wellicht of Nederland daarin binnen Europa een voortrekkersrol vervult, maar feitelijk hebben we te maken met een inhaalslag, aldus Zijlstra. “In landen als Frankrijk, Duitsland en België was de Italiaanse eetcultuur al veel eerder ingeburgerd.” 

Die toenemende behoefte aan ‘al het eetbaars dat Italiaans is’ zet zich volgens Zijlstra in 2008 onverminderd voort. Kwaliteit is daarbij leidend. Duurdere Italiaanse wijnen zullen bijvoorbeeld steeds makkelijker hun weg naar de consument vinden, net als delicatessen en patisserieproducten. In de horeca en de groothandel, het segment waarin Mediterra actief is, verwacht Zijlstra vooral groei in de verkoop van bijzondere pasta’s, zoals grote formaten, eierpasta’s en diepgevroren verse pasta’s. “Die laatste hebben we dit jaar met succes geïntroduceerd. Het is een aantrekkelijk product: vers, lang houdbaar en in de juiste portie te bereiden. Voor 2008 verwacht ik daar veel van.”  

Een andere trend wordt volgens Zijlstra de meer thematische aandacht van foodproducten. Op die manier wordt optimaal ingespeeld op de ‘Italiaanse emotie’ van de consument. In de zomer drinken we dus rosé prosecco en in november Novello wijn. Met Pasen en kerst eten we speciale Italiaanse cakes. En in de tussentijd verlustigen we ons aan allerhande luxe Italiaanse hapjes en zoetigheden. “De Nederlander heeft nog lang niet alles gezien wat Italië op voedselgebied te bieden heeft.”

 ITALIAANSE AUTO’S POPULAIR

Fiat Group ziet winst ruimschoots verdubbelen Het gaat goed met de autoverkopen in Nederland. De dealers verkochten tot dusver dit jaar (januari t/m oktober) 457.457 auto’s. Dat is bijna 5% meer is dan in de eerste tien maanden van 2006 , veel meer dan het EU-gemiddelde van +1,0%. Vooral de vraag naar modellen van Fiat groeit sterk. Grote verliezer is Renault, dat de verkoop met 7,9% zag kelderen.   

Overzicht totale autoverkopen in Nederland 2003 t/m okt 2007

	2003	2004	2005	2006	2007 (t/m okt)
Autoverkopen	488.841	483.861	465.187	481.000	457.457
Mutatie		-1,0%	-3,9%	+3,4%	+5.0%

Bron: RDC, bewerking Aumacon en ING Economisch Bureau 

Sterke groei Italiaanse merken

De Italiaanse automerken profiteren bovengemiddeld van de gunstige markt. De Fiat Group, het grootste industriële concern van Italië, heeft in het 3^e kwartaal van 2007 een nettowinst geboekt van 432 miljoen euro, tegen 195 miljoen euro het jaar daarvoor. Vooral de autodivisie (de Fiat Group produceert ook vrachtwagens en landbouwmachines) liet sterke resultaten zien. Bij dit bedrijfsonderdeel (met de merken Fiat, Lancia en Alfa Romeo) nam de winst toe tot 185 miljoen euro tegen 51 miljoen in dezelfde periode in 2006. De totale omzet van Fiat Auto steeg met 17,6% tot 6,5 miljard euro. Dat is mede het gevolg van de goede verkopen van de nieuwe Fiat 500, die in juli 2007 op de markt werd gebracht. Onder andere door de introductie van de Alfa 159 zijn ook de verkoopaantallen van Alfa Romeo na een aantal jaren met teruglopende resultaten weer gestegen.  

Groeipercentages verkopen jan – okt 2007 tov dezelfde periode in 2006

	Personenauto’s	Bedrijfsauto’s
Fiat	+3,7%	+4,9%
Alfa Romeo	+16,2%	nvt
Lancia	+ 0,1%	nvt

Bron: Fiat Group 

Compact en groen

Fiat doet het in heel Europa goed, maar in Nederland nog meer dan in andere landen. “Dat komt waarschijnlijk omdat we in Nederland geen groot, eigen automerk hebben, waar we chauvinistische gevoelens over koesteren”, zegt Hans Vervoorn, directeur Public Relations van Fiat en Lancia. “Bovendien verkoopt Fiat auto’s die heel goed in de huidige tijd passen. We produceren al jaren modellen die niet alleen een prachtig design en een hoge kwaliteit hebben, maar die ook nog eens op relatief ‘groene’ motoren lopen. Die strategie van compacte, schonere auto’s begint in het huidige klimaat zijn vruchten af te werpen”. Lydia Altena, PR-manager van Alfa Romeo, beaamt dat het milieuaspect in 2008 meer dan ooit onder de aandacht zal worden gebracht. “De Fiat Group is wereldwijd de autofabrikant met gemiddeld de laagste CO2-uitstoot per auto. Bovendien werken we  continu aan de ontwikkeling van motoren die nog minder milieubelastend zijn.” 

Fiat 500

Zowel Vervoorn als Altena verwachten dat de groei van de Italiaanse merken in 2008 onverminderd doorzet. Vervoorn: “De nieuwe Punto doet het al uitstekend, maar van de nieuwe Fiat 500 hebben we nog hogere verwachtingen. Vanaf eind november staat hij in Nederland bij de dealer. Wereldwijd zijn er inmiddels al zoveel van verkocht dat de productie is opgevoerd van 140.000 naar 190.000 stuks. Tussen de 5000 en 6000 zijn daarvan in 2008 bestemd voor de Nederlandse markt.”  Iets minder spectaculair, maar toch ook niet onbelangrijk, is de introductie van de nieuwe Lancia Delta in juni 2008. Vervoorn verwacht dat die zeker een kleine opleving in de verkopen van het merk tot gevolg zal hebben. “Verder gaan we bij Fiat veel doen met Blue & Me. Dat is een door Microsoft ontwikkeld systeem, dat allerlei elektronische toepassingen in de auto mogelijk maakt zoals het gebruik van Blue Tooth. Fiat is het eerste merk dat het systeem in zijn auto’s heeft geïnstalleerd. De mogelijkheden ervan zullen in 2008 verder worden uitgebreid.” 

Individualisatie

Ook voor Alfa Romeo wordt 2008 een belangrijk jaar. Zij brengt eveneens een nieuw model (met de voorlopige werknaam ‘Junior’) op de markt. Daarmee zal Alfa Romeo na lange tijd weer vertegenwoordigd zijn in het B-segment (van compactere auto’s). Verder wordt medio 2008 het maatwerkprogramma Alfa Unica geïntroduceerd. Altena: “Er is een toenemende behoefte aan individualisatie in de automarkt. Klanten willen zich met opties en accessoires onderscheiden van de massa. Daar spelen we op in met Alfa Unica, een pakket waarmee de klant zijn auto geheel naar eigen wens kan samenstellen.” 

Van en Car of the Year 2008

Op voorhand lijkt 2008 voor Fiat al niet meer stuk te kunnen. Helemaal nu het merk ook nog eens de prijs voor Van of the Year én voor Car of the Year 2008 heeft gewonnen. Een jury van autojournalisten van twintig landen verkoos de Fiat Scudo tot beste bestelauto van het jaar. De Renault Kangoo eindigde met een grote achterstand op de tweede plaats. Inmiddels is ook uitgelekt dat de Fiat 500 met 385 punten is benoemd tot beste personenauto van 2008. Tweede werd de Mazda 2 met 325 punten. Slechts één keer eerder haalde een model (de Toyota Prius) bij de verkiezing zo’n hoog puntenaantal. In combinatie met de geweldige (voor)verkopen lijkt de introductie daarmee nu al een enorm succes.