BINDEND SCHEIDINGSADVIES

Illustratie: Valerie Geelen (valeriegeelen.nl)

Gepubliceerd in Het Parool, dinsdag 18 februari 2014.

Steeds vaker vechten exen elkaar bij een scheiding de tent uit. Tot nu toe restte er in zo’n geval niets anders dan een gang naar de rechter. Maar vanaf deze week is er een alternatief: het bindend scheidingsadvies.

Naar schatting één op de tien huwelijksontbindingen eindigt in een vechtscheiding, een heftige strijd waarbij exen niet meer normaal met elkaar kunnen communiceren en ze erop uit zijn om elkaar via de rechter financieel en persoonlijk ten gronde te richten. Dat kost niet alleen heel veel tijd en geld, het zorgt ook voor mentale schade, zeker als er kinderen in het spel zijn. Niet voor niets betitelt Jeugdzorg een vechtscheiding als een vorm van psychisch geweld, die een veilige ontwikkeling van kinderen bedreigt.

Om het zover niet te laten komen, bedachten drie ervaren mediators – een advocaat, een orthopedagoog en een financieel deskundige – een alternatief. In plaats van het in de rechtbank uit te vechten, hakken zij de knoop voor de ruziënde exen door.

Hoe pakken jullie dat aan?

Orthopedagoog en mediator Ottoline Koppens, één van de initiatiefnemers: “Onderhandelingen over de echtscheiding lopen vaak vast op één punt. De omgangsregeling voor de kinderen bijvoorbeeld. Kom je daar met je advocaten of een mediator niet uit, dan kun je bij ons terecht. Eerst doen we een ultieme bemiddelingspoging. Als die niets oplevert, nemen wij als professionals een bindend besluit waarvan wij geloven dat alle partijen er het beste mee zijn gediend. Daartoe spreken we uitgebreid met de exen en de eventuele kinderen. Als het kan samen, zo nodig apart. ”

Hoezo bindend? Je kunt het toch terzijde schuiven als je het er niet mee eens bent?

“Nee. Voordat we een traject starten, tekenen beide partners een overeenkomst waarin staat dat ze zich aan ons besluit zullen houden. Het uiteindelijke advies wordt bovendien bekrachtigd door een notaris. Daarmee heeft het dezelfde juridische status als een gerechtelijke uitspraak.”

Wat voor situaties lenen zich voor een bindend scheidingsadvies?

“Als je het er niet over eens kunt worden over wie bij een scheiding moet verhuizen. Over wat er allemaal wel of niet onder de alimentatie valt. Over hoeveel inspraak beide ouders in de opvoeding van hun kinderen houden. Of over hoe de opbrengsten van een gezamenlijk bedrijf moeten worden verdeeld. Om maar een paar voorbeelden te noemen.”

Hoe  zijn jullie op dit idee gekomen?

“Als je er met een mediation – waarvan we er alle drie veel doen – niet uitkomt, kon je als ruziënde partners tot nu toe eigenlijk alleen nog naar de rechter. Daar wordt meestal niemand beter van; hoe langer exen procederen, hoe kleiner de kans op een oplossing, blijkt uit onderzoek van rechter Loes van Son. Vandaar dat we een extra mogelijkheid wilden creëren om de gang naar de rechtbank te voorkomen. Een optie tussen een mediation en een proces in.”

Feitelijk vraag je mensen hun lot in de handen van drie vreemden te leggen.

“Als je naar de rechter stapt, doe je dat óók. Tijdens een proces verloopt de communicatie schriftelijk, via advocaten die maar op één ding uit zijn: winnen. Zo’n alles-of-niets benadering, waarbij je elkaar niet meer ziet of spreekt, leidt in veel gevallen tot een verharding van het conflict in plaats van dat het je dichter bij een oplossing brengt. Met een bindend scheidingsadvies vermijd je dat je lijnrecht tegenover elkaar komt te staan. In onze aanpak zoeken we niet naar tegenstellingen, maar naar gedeelde belangen. Ons doel is om een oplossing te vinden die zo goed mogelijk voor alle betrokkenen werkt.”

Wat zijn de voordelen?

“We creëren het ultieme maatwerk voor dat ene stel of gezin. Wat helpt is dat we alle drie heel verschillende expertise en ervaring in huis hebben. Als orthopedagoog kan ik bijvoorbeeld een goede inschatting maken van de belangen van de kinderen, terwijl advocaat Petra Mallant veel kennis heeft van alimentatie en financieel deskundige Tom van Baaren expert is op het terrein van fiscale constructies. Door heel goed te luisteren naar wat alle partijen nodig hebben, komen we vaak met een antwoord waar mensen zelf nooit aan hadden bedacht. Wij zijn daarin bovendien veel vrijer dan rechters, die zich aan allerlei procesregels moeten houden. En ook niet onbelangrijk: een adviestraject kun je in twee of drie maanden doorlopen. Met procederen ben je al snel een jaar of langer kwijt.”

Zitten ruziënde exen wel te wachten op zo’n gezamenlijke aanpak?

“Vaak willen partners er graag uitkomen, maar weten ze niet hoe. Of de boosheid en het verdriet zitten in de weg om tot een redelijke oplossing te komen. Het kan dan een opluchting zijn om te weten dat wij vanuit een onafhankelijke positie het best mogelijke advies geven.

Als er kinderen in het spel zijn, is het voor ouders bovendien geruststellend dat een professional goed naar hun belangen kijkt. De meeste ouders zijn zich er namelijk heel goed van bewust dat een vechtscheiding schadelijk is voor een kind. (Zie kader – red.) Verder hoef je als exen tijdens het proces niet samen aan tafel te zitten als je dat niet wilt. Voorwaarde is wel dat beide partners bereid zijn om niet alleen te nemen, maar ook te geven. Je moet de ander iets gunnen. Zo niet, dan kun je beter alsnog naar de rechter gaan.”

Is het een dure oplossing?

“Een intake met twee van ons kost vierhonderd euro waarvan beide exen de helft betalen. Mochten we daarna een adviestraject te starten, dan geldt er een uurtarief. Reken in totaal op een paar duizend euro. Dat klinkt misschien veel, maar het is aanzienlijk minder dan als je gaat procederen. Dan loopt de rekening al gauw in de tienduizenden euro’s. Per persoon.”

http://www.bindendscheidingsadvies.nl

[Kader]

De initiatiefnemers

• Drs. Ottoline Koppens is orthopedagoog (lid NVO) en mediator, en geeft trainingen en workshops over kinderen en echtscheiding.
• Mr. Petra Mallant is familierechtadvocaat (lid VFAS) en mediator. Zowel zij als Ottoline Koppens werken ook als forensisch mediator voor rechtbanken en gerechtshoven.
• Mr. Tom van Baaren, werkzaam bij accon■avm adviseurs & accountants, is fiscaal jurist, financieel deskundige en mediator met veel ervaring op het terrein van echtscheiding en bedrijfsoverdracht.

[Kader]

Dit zeggen vechtende ouders zelf

In augustus vorig jaar hield het actualiteitenprogramma EénVandaag een enquête onder 4.445 gescheiden ouders die minderjarige kinderen hadden toen ze uit elkaar gingen. Een derde gaf aan een vechtscheiding te hebben gehad. Van hen dacht 74 procent dat de kinderen ‘meer dan nodig’ onder de scheiding hadden geleden. 23 procent van de ouders met een vechtscheiding zei weleens bij de kinderen te hebben uitgehuild.

34 procent van de ouders met een vechtscheiding rapporteerde dat de kinderen heftige scheldpartijen hadden bijgewoond, 29 procent dat ze bedreigingen hadden meegemaakt en 28 procent dat ze te maken kregen met ouders die elkaar zwartmaakten. Tegelijk stelde een ruime meerderheid (63 procent) van de ouders dat de belangen van de kinderen tijdens de vechtscheiding voorop stonden.

De gescheiden ouders werd ook gevraagd hoe vechtscheidingen voorkomen zouden kunnen worden. 45 procent van de ouders met een vechtscheiding bleek voorstander van verplichte mediation na het besluit uit elkaar te gaan. 35 procent was er zelfs voor om al bij de geboorte van een kind een verplicht ouderschapsplan met omgangsregeling op te stellen.

Bron: eenvandaag.nl